DSLR veya Aynasız fotoğraf makinaları kullanım rehberi – 2. Bölüm
Özellikle yeni başlayanlar için DSLR ve Aynasız fotoğraf makinaları, birçok tuş ve ekrana sahip kapalı bir kutudur. Aslında doğru, fotoğraf makinaları karmaşık bir alet, fotoğraf çekmek de bir sürü parametreden etkilenen bir süreçtir. Fakat, temel adımları iyi öğrenir ve çalışırsanız, fotoğraf çekmeye hemen başlayabilirsiniz.
Bu temel adımları aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz.
- Kadraj
- Netleme
- Çekim modları
- ISO’yu anlamak
- Pozlandırma üçgeni
- Işık ölçümü ve poz müdahalesi
- Beyaz dengesi
Şimdi bu maddeleri kısaca gözden geçirmeye devam edelim:
4.ISO’yu anlamak
ISO fotoğraf makinamızın ışığa duyarlılığıdır. Ortamdaki ışık şiddetine göre fotoğrafçı tarafından veya otomatik olarak ayarlanabilir.
Çekim modlarından bahsederken, diyafram öncelikli modda açıklığı fotoğrafçı belirler ve enstantaneyi makina belirler demiştik. Ortamda ışık az ise veya harekete göre yeterli değilse, fotoğraf net olmaz. Bu durum enstantanenin düşük olmasından kaynaklanır. Burada ISO devreye girer ve ışık duyarlılığı artırılırsa, örneğin 100 olan değer 400 olursa, makinamız 4 katı daha fazla ışık alacaktır. Dolaysıyla enstantane değeri yükselir ve fotoğraf daha net çıkar.
F8 sabit, ISO 100, enstantane 1/20
F8 sabit, ISO 400 yapılırsa, 1/80 olacaktır.
Işığın iyi olduğu ortamlarda düşük ISO, az olduğu ortamlarda yüksek ISO kullanarak netlik sağlanabilir. Manzara ve mimari fotoğraflarda, ISO’nun doğru alternatifi tripot kullanmaktır. Yüksek ISO değerlerinde fotoğrafımızı kalitesinin bozulması, kumlama etkisi ortaya çıkarabilir. Bu nedenle ISO kullandığımız makinanın ISO performansına göre kullanılmalı, gece manzara mimari gibi konularda Tripot tercih edilmelidir.
5.Pozlandırma üçgeni
Diyafram, enstantane ve ISO üçgeni iyi kavranmalıdır.
Alan derinliğini kontrol etmek amacıyla; diyafram açıldığında makinamız çok ışık alır, kısıldıkça az ışık alır.
Hareketi kontrol etmek istediğimizde; Yüksek enstantanede (1/2000) hareket donar, düşük enstantanede (1/20) hareket netsizliği olur.
Işığın şiddeti yüksek ise; düşük enstantane, ışık düşük ise yüksek ISO veya Tripot kullanılmalıdır.
Pozlandırma üçgenini anlamak için tablo incelenebilir.
Makinamıza giren ışık miktarını kontrol eden diyafram, geçen ışık süresini kontrol eden enstantane ve ışık duyarlılığı ISO’nun pozlandırmaya etkisi çok önemlidir. Doğru pozlama, bu değerlerin doğru kombinasyonu ile olur.
6. Işık ölçümü ve poz müdahalesi
Fotoğraf makinamız, pozlandırma üçgeni parametrelerini, ışığın şiddetine göre belirler. Işığın ölçümü ise, ışık ölçüm sistemlerine göre olur. Işık ölçümü ise %18 gri kart sistemine göre belirlenir.
Makinamız ışık ölçüm sistemi ile makinamıza ışığı nasıl ölçeceği yönergesi verilir.
Ortalama ışık ölçüm sistemi: makinamız kadrajımızdaki tün alanın ışığını ölçüp, matematiksel ortalamasını alır.
Merkez ağırlıklı sistem: Merkezde %60-70 alan dikkate alınır, kalan alanın ağırlığı düşük olur.
Nokta ölçüm sistemi: Belirlenen noktada ışık ölçmek.
Işığın homegen eşit yayıldığı ortamda, ortalama ışık ölçümü doğru olabilir. Fakat, Işığın parçalı olduğu durumlarda, merkez veya nokta daha etkileyici sonuçlar verebilir.
Işığın yönetimi ile ilgili diğer bir araç da poz müdahalesidir.
Işık fazla olduğunda, fotoğrafı koyulaştırmak istersek (-), fotoğraf koyu olduğunda ise (+) poz müdahalesi yapmak, daha doğru bir pozlama sağlayacaktır.
7. Beyaz Dengesi (WB)
Şu ana kadar yazılanlar fotoğraf makinamızın ışığı kontrolü ile ilgili sistemlerdi. Pozlandırma üçgeni doğru kombinasyon ile doğru pozlama sağlanır veya poz müdahalesi ile kontrol edilir.
Şimdi sıra rengin kontrolüne geldi…
Fotoğraf makinamız beyaz ayarı sistemleri iki şekilde çalışır.
Birincisi rengi doğru belirlemek, ikincisi renge müdahale etmek.
Rengi doğru belirlemek için, ortamın ışık kaynağına uygun seçim yapılmalıdır.
Renge müdahale istenirse; düşük kelvin değerlerinde renkler mavi, yüksek kelvin değerlerinde ise kırmızı ağırlıklı olacaktır.
Pratik örnekler verecek olursak; Mimari iç mekan çekiminde, mekandaki ışık ampul ise, beyaz ayarı ampul ile doğru renkler elde edilebilir.
Renklere müdahale etmek istersek; gün doğumu ve batımı saatlerinde renklerin sıcak kırmızıya doğru kaymasını istiyorsak kelvin değeri yükseltilebilir veya beyaz ayarı bulut / gölge yapılabilir.
Son söz:
Fotoğraf makinamızın temel özelliklerini yukarıdaki maddelerde kısaca anlatmaya çalıştım. Bu araçların doğru kullanımı, doğru yaratıcı etkileyici fotoğraflar çekmemizi sağlar. Yalnız, şöyle bir ön yargı da olmamalı, bunların otomatik kullanımı her zaman iyi sonuçlar sağlamaz.
Öncelikle makinanızı iyi tanıyın ve tavsiyelerimizi yapmaya çalışın. Sonrasında geliştirmek ve ilerletmek için gezi ve eğitimlerimize başvurun. Görüşmek dileğiyle,
Yüksel ALTUN, AFIAP
